Deri dalında eleman krizi: Kapanmalar yaşanabilir
Mehmet Korkmaz
5 min read
Türkiye’de son yıllarda birçok kesimde yaşanan nitelikli eleman gereksinimi, deri ve deri mamulleri bölümünde de kendisini yeterlice hissettirmeye başladı.
Ülke genelinde bilhassa deri konfeksiyon bölümünde önemli bir sorun yaşandığını söz eden dal temsilcileri, bu bahiste bir an evvel harekete geçilmesi davetinde bulundu.
İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği (İDMİB) İdare Konseyi Lideri İnanç Karaca, AA muhabirine yaptığı açıklamada, deri ve deri mamulleri dalının geçen yılı 1,73 milyar dolarlık ihracatla kapattığını, 2022 beklentilerinin de 2 milyar doları aşmak olduğunu bildirdi.
“İNSAN KAYNAĞI DALIMIZIN EN DEĞERLİ SORUNLARINDAN BİRİ HALİNE GELMİŞ DURUMDA”
Karaca, dal olarak dünyanın değerli tedarikçilerinden olduklarını ve yetişmiş insan gücü sayesinde ürettikleri kaliteli eserlerin tercih edildiğini belirterek, şunları kaydetti:
“Bugüne kadar bölümdeki deneyimimizi dizaynla da harmanlayarak Türk deri ve deri eserleri algısını yüksek düzeye çıkardık. Bu algıyı daha da ileriye taşımayı, üretimi ve ihracatı artırmayı hedefliyoruz. Lakin bu amacın en kıymetli bileşeni olan yetişmiş eleman bulma konusunda son yıllarda çok önemli ıstıraplar yaşıyoruz. O denli ki insan kaynağı bölümümüzün en değerli sorunlarından biri haline gelmiş durumda. Kısa vadede tahlil üretilmediği takdirde gelecek devirde de en değerli sıkıntımız insan kaynağı olacak üzere görünüyor.”
“CİDDİ SORUN YAŞAYABİLİRİZ, TAHLİL MESLEK LİSELERİNDEN GEÇİYOR”
İDMİB İdare Heyeti Lideri Karaca, nitelikli insan kaynağı sıkıntısını çözebilmenin en tesirli yolunun meslek liselerinden geçtiğini vurgulayarak, “Meslek liseleri ile tesirli bir iş birliği yapılarak bu sorunun kısa müddette üstesinden gelinebileceğine inanıyoruz.” dedi. Karaca, bu alanda çalışmalara başladıklarını bildirdi.
Karaca, Türk deri ve deri mamulleri dalının dünyada güçlü bir kalite algısı bulunduğunu tabir ederek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Küresel ticaretten aldığımız hissesi artırmak ve var olan algıyı daha da güçlendirmek için nitelikli insan kaynağına muhtaçlığımız var. Son yıllarda, yetişmiş insan gücü bulamayan kimi firmalar üretim noktasında vakit zaman ıstırap yaşayabiliyor, düşük kapasite ile çalışmak zorunda kalabiliyor. Yetişmiş eleman bulunamaması durumunda tam kapasite ile çalışma ve ihracata katkı sağlama noktasında kasvet yaşayabiliriz. Hem kesimimiz hem de ülke iktisadı için olumsuz yansıması olacağını söyleyebiliriz. Dalımızın katma bedelli ihracatını arttırmak ve sürdürülebilir kılmak için insan kaynağı meselesini en kısa vakitte çözmemiz gerekiyor.”
“SEKTÖRE YÖNELİK YENİ MESLEKSEL EĞİTİM MERKEZLERİ KURACAĞIZ”
Güven Karaca, kurdukları eğitim çalışma kümesinin İDMİB Akademi’yi hayata geçirdiğini, akademinin her kademeden çalışana eğitim vermeyi hedeflediğini, kesime yönelik eğitim seminerleri düzenlediğini anlattı.
Karaca, Mesleksel Eğitim Merkezi projesi kapsamında bölüme yönelik Zeytinburnu’nda hayata geçirilen merkezde çocukların liseye devam edebildiğini belirterek, haftada 4 gün işletmelerde çalışan öğrencilere taban fiyatın yüzde 30’unun verildiğini, kendilerinin de katkı sunmak için ortadaki farkı ödeyerek sayısı minimum fiyata tamamladıklarını bildirdi.
Mesleki eğitim merkezleriyle nitelikli insan kaynağını çözmeyi amaçladıklarını ve bu merkezleri farklı noktalarda açacaklarını aktaran Karaca, YÖK ile imzaladıkları Deri Mühendisliği Projesi kapsamında üniversite öğrencilerine burs imkanı sunduklarını kaydetti.
“DEVLET BURS, ÖZEL KESİM İŞ GARANTİSİ VERMELİ”
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Deri, Kürk ve Saraciye Meslek Komitesi Meclis Üyesi Musa Konutun de Türkiye’nin deri ve deri mamulleri bölümünün yıllık üretim kapasitesinin on milyarlarca lira olduğunu belirterek, Türk deri bölümünün kalite ve dizaynıyla “dünyanın parlayan yıldızı” olduğunu söyledi.
Yabancıların dala ilgisine değinen Meskenin, “Türkiye’ye gelen yabancının aklında buradan halı, deri ve kuyum eşyası almak vardır. Maalesef bu 3 kesim de zahmetlerle karşı karşıya. Halı makineye döndü, kuyum zanaatkarlıktan fabrikasyona döndü. Deri de nitelikli eleman yetişmediği için her geçen gün kan kaybediyor.” dedi.
Evin, meslek liselerinde müfredatın mesleklere nazaran değişmesi gerektiğini belirterek, “Bizim aslında gereksinimimiz meslek ortaokulları. Ağaç yaşken eğilir. Meslek lisesine, hatta ortaokuluna giden öğrencilere devletin burs, bizim de iş garantisi vermemiz gerekiyor. Meslek ortaokullarına ehemmiyet verip orada mesleği öğretirsek çok daha âlâ yerlere geleceğiz. Çabucak çabucak her dalda nitelikli eleman eksiği var. Bunun önüne geçmeliyiz. Deri konfeksiyon dalında nitelikli eleman uzun müddette yetişir. O yüzden eğitim daha erken başlamalı.” ifadelerini kullandı.
Evin, Türk derisinin dünyada marka olduğuna işaret ederek, “Herkes ‘Türk ceketi, Türk ayakkabısı, Türk derisi, Türk çantası’ diye konuşuyor. Bu kadar güzel kesim iken, alttan eleman gelmemesi nedeniyle yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalabiliriz. Bölümümüzü lakin ve lakin nitelikli eleman yetiştirerek kurtarabiliriz.” dedi.
TASEV’DEN “NİTELİKLİ ELEMAN AÇIĞINA KARŞI” YENİ PROJE
Türkiye Ayakkabı Bölümü Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (TASEV) İdare Şurası Lideri Hüseyin Çetin ise Rusya ile yaşanan uçak krizi sonrası deri ve deri mamulleri kesiminde sakinlik yaşandığını, o periyotta kimi nitelikli çalışanların öteki kesimlere kaydığını söyledi.
Halihazırda üretim ve pazar çeşitliliğinin artmasıyla dalda yetişmiş elemana gereksinim duyulduğunu söz eden Çetin, “Bu muhtaçlığa tahlil olabilmek gayesiyle bilhassa ayakkabı tarafında yeni bir projeye imza atacağız. Projeyi İŞKUR ile hayata geçireceğiz. Üreticimiz, hangi alanda kaç elemana gereksinimi olduğunu gelip bize iletecek. Uzmanlarımız gidip tespit yapacak. Biz o üreticimize hem sistem kuracağız hem de oraya göndereceğimiz usta öğreticiler ile sayanın nasıl dikildiğini göstereceğiz.” diye konuştu.
